دوره آموزشی برق صنعتی ، فصل 1 : آشنایی با برق صنعتی ، جلسه 3 : سیم و انواع آن
سیم :
عبارت است از یک هادی الکتریکی که توسط یک عایق الکتریکی متناسب با فشار الکتریکی مورد نظر، از محیط اطرافش عایق گردیده است. کار اصلی سیم انتقال انرژی الکتریکی از منبع الکتریکی به بار یا مصرف کننده می باشد. ساختمان سیم به طور کلی از دو بخش تشکیل می شود :
1- هادی سیم :
هادی سیم بیشتر از فلزات ساخته شده است و مهم ترین و کاربردترین فلز مورد استفاده از هادی فلز مس است.
علت کاربرد زیادمس در صنعت برق : برخورداری از قابلیت هدایت زیاد، برخورداری از استحکام مکانیکی زیاد، نسبتا ارزان بودن (نسبت به طلا و نقره)،برخورداری از قابلیت هدایت حرارتی زیاد
2- عایق سیم :
همان رو پوش سیم است که در فشار ضعیف عایق سیم ها را از مواد زیر می سازند :
- PVC : پلی وینیل کلراید که به آن پروتودور می گویند.
- PET : پلی اتیلن که به آن پروتونن می گویند.
- کاغذ متالیزه : کاغذ آغشته به روغن
- لاک : پوشش شیمیایی
نکته : دلیل استفاده از PVC به عنوان عایق سیم : هنگام آتش سوزی شعله ور نمی شود بلکه دود میکند.
به طور کلی سیم ها به دو دسته تقسیم می شوند :
الف) سیم های لاکی :
سیم های لاکی برای سیم پیچی الکتروموتور ها ، ترانسفورماتور ها و بوبین ها به کار می رود روپوش این نوع سیم ها از جنس لاک شیمیایی می باشد. با قطرشان و بر حسب واحد میلیمتر مشخص می گردد.
قطر این سیم ها از استاندارد زیر پیروی می کند: 0.1 – 0.15 – 0.20 میلیمتر
ب) سیم های روپوش دار :
در سیم کشی های مدار های الکتریکی مانند سیم کشی ساختمان ها و داخل تابلو های برق و … که عایق آنها در فشار ضعیف از جنس پروتودور (PVC) است.
این سیم ها برحسب سطح مقطع شان و با واحد میلیمتر مربع مشخص می شوند در استاندارد های بین المللی برق سطح مقطع خاصی برایشان مشخص شده است که مطابق زیر است:
0.5 – 0.75 – 1 – 1.5 – 2.5 – 4 – 6 – 10 – 16 – 25 – 35 – 50 – 70 – 95 میلیمتر مربع
انواع سیم روپوش دار
- سیم های قابل انعطاف (خشک یا مفتولی ) یا تک رشته ای
- سیم های انعطاف پذیر ( نرم یا افشان ) یا چند رشته ای
نکته :
سیم های لاکی رولی یا قرقره ای بوده و بصورت کیلویی خرید و فروش می شود.
سیم های روپوش دار به صورت کلاف ( هر کلاف 100 متر ) بوده و بصورت متری خرید و فروش می شود.
استاندارد رنگ در سیم های روپوش دار
رنگ روشن را فاز استفاده می کنیم. مثلا : قرمز ، سبز ، زرد و…
رنگ تیره را نول استفاده می کنیم. مثلا : سیاه ، خاکستری ، قهوه ای و …
جریان مجاز
عبارت است از حداکثر جریانی که می تواند از سیم عبور کند بدون آن که تغییری در سیم به وجود آورد و یا باعث آسیب دیدگی سیم می شود. برای سیم های با مقاطع استاندارد مختلف جریان های مجاز تعریف شده است .که مطابق جدول زیر است :
- مثال : سیم های استانداردی برای مصرف کننده های زیر انتخاب کنید؟
جواب : برای محاسبه مقطع سیم ابتدا تمام جریان ها را جمع می کنیم.
10+ 22+ 8 + 12 = 52 آمپر
چون 52 آمپر در جدول بین سیم های نمره 6 و 10 هست سیم با مقطع بزرگتر را انتخاب می کنیم.
جدول ضریب درصد جریان مجاز در درجه ها
مثلا اگر دما 30 درجه سانتی گراد باشد جریان مجاز سیم ها را در 0.92 ضرب می شود.
ضریب مربوطه * جریان مجاز سیم ها در 25 درجه سانتی گراد = جریان مجاز سیم ها در هر دما
- مثال : جریان مجاز سیم نمره 10 را در دمای 45 درجه سانتی گراد بیابید؟
ضریب مربوطه در دمای 45 درجه * جریان مجاز سیم نمره 10 در دمای 25 درجه
42/25 = 0/65 * 65
دیدگاهتان را بنویسید